ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı), olarak bilinen ve lisansüstü (yüksek lisans) eğitime başvuracak kişilerin ve Akademik personel kadrolarına (araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, okutman, uzman çevirici gibi) atanmak isteyen adayların girmesi gereken bir sınavdır.     

   Ülkemizde lisansüstü eğitime giriş, yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına yapılacak atamalarda ve  yurt dışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde ilgili kurumların kullanacakları puanları belirleyen ve ÖSYM tarafından her yıl ilkbahar döneminde 1 ve sonbahar döneminde 2 olmak üzere yıl içerisinde toplamda 3 kez yapılır. ALES puanı bununla beraber 5 yıl geçerlidir.

ALES 'e Kimler Girebilir?

   Sınava lisans programından mezun olmuş, lisans programından mezun olabilecek durumda olanlar ile yurt dışında lisans eğitimi görmüş ve denklik belgesi olan bütün adaylar başvuru yapabilir. Başvurular ÖSYM  AİS sistemi üzerinden alınmaktadır.

   Daha önce tezsiz yüksek lisans başvurusunda istenen ALES puanı artık sadece tezli yüksek lisans başvurusunda istenmektedir. Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için ÖSYM tarafından yapılacak sınavda 100 üzerinden en az 70 puan almak gerektiği hükmü getirilmiştir. Yüksek lisans ve doktora için başarı puanı en az 55 olarak belirtilmiş ancak bu puan üniversitelere göre değişebilmektedir.

   Üniversiteler yüksek lisans başvurusu yapan öğrencilerin ALES sonuçlarını, diploma notlarını, mülakat sonuçlarını ve bazen bilim sınavı sonuçlarını da dahil ederek bir puanlama oluştururlar. Eğitim programlarına öğrenci alımında ALES sonucu %50’lik bir paya sahiptir.  Bu oran bazen %50’den fazla olmakla birlikte Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’ne göre daha az olamaz. Ayrıca kendi imkanları ile yurt dışında lisansüstü öğrenim görecek adayların  bu sınava girmelerine gerek yoktur.

    Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavında (ALES) adaylara 50 sayısal 50 sözel olacak şekilde toplam 100 soru sorulmaktadır. Sınav 150 dakika olup adaylar iki testten de sorumlu olacaklardır. Sınav sonuçları  açıklandığı tarihten itibaren 5 yıl geçerli olacak ve adaylar 5 yıl içinde istemezlerse tekrar sınava girmeden bu puanı kullana bileceklerdir.